ภายใต้การดำเนินงานของโครงการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมฐานรากหลังโควิดด้วยเศรษฐกิจ BCG (U2T for BCG) ณ ตำบลสวนจิก อำเภอศรีสมเด็จ จังหวัดร้อยเอ็ด มีการดำเนินการสำรวจและเก็บข้อมูลพื้นฐานของตำบล ทำให้ทราบว่ามีผลิตภัณฑ์ที่เป็นเอกลักษณ์และสามารถนำมาพัฒนาต่อยอดให้เป็นผลิตภัณฑ์ประจำตำบลได้ ซึ่งผลิตภัณฑ์ดังกล่าวมีชื่อว่า “ถ่านไม้มหัศจรรย์” ซึ่งเป็นการแปรรูปเศษถ่านเหลือทิ้งให้นำกลับมาใช้งานได้ และทำให้เป็นผลิตภัณฑ์ชีวภาพมูลค่าสูง โดยการนำไม้พลังงาน เช่น ต้นกระถิน ต้นมะขาม หรือต้นอื่น ๆ ที่เหมาะสม หรือแม้กระทั่งไม้โตเร็วในพื้นที่ชุมชนมาแปรรูปเป็นถ่านพลังงาน
การแปรรูปให้เป็นถ่านพลังงาน ทางกลุ่มวิสาหกิจชุมชนจะใช้เทคโนโลยีการบีบอัดถ่านและการอบถ่านร่วมด้วยเพื่อให้เกิดศักยภาพสูงสุด จากนั้นจะแปลงเศษถ่านเหลือทิ้งให้นำกลับมาใช้งานได้ และแปรรูปถ่านไม้ให้ได้ประสิทธิภาพมากกว่าเดิม โดยการนำเศษถ่านที่เหลือจากการผลิตถ่านไม้มาบดผสมกับวัตถุดิบอื่นทางการเกษตร เช่น ซังข้าวโพด แกลบข้าว กะลามะพร้าว แกลบ ขี้เลื้อย ฟางข้าว ชานอ้อย ต้นมันสำปะหลัง หญ้าคา ไมยราบ ผักตบชวา ใบจามจุรี เป็นต้น แล้วนำไปอัดให้เป็นก้อนหรือแท่งเพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ใหม่ เป็นถ่านแบบอัดก้อนหรือแท่ง ที่ให้ประสิทธิภาพการให้พลังงานความร้อนที่ดีกว่า
“ถ่านไม้มหัศจรรย์” เป็นแหล่งพลังงานทดแทน พลังงานทางเลือกให้กับประชาชนในพื้นที่เนื่องจากประชาชนในพื้นที่ส่วนใหญ่ ยังใช้ฟืนหรือถ่านประกอบอาหาร ที่ก่อให้เกิดควัน ส่งผลต่อค่า P.M. ของอากาศ การพัฒนาผลิตภัณฑ์ขึ้นมาทดแทน และต่อยอดเพื่อแก้ไขปัญหาวิกฤตพลังงาน น้ำมัน แก๊สหุงต้ม และจึงเป็นการแก้ไขปัญหาควันจากถ่านไม้ทั่วไปที่ส่งผลต่อสุขภาพและบรรยากาศ
เป้าหมายการพัฒนา
โครงการแปรรูปถ่านไม้มหัศจรรย์เป็นการพัฒนาผลิตภัณฑ์ “ถ่านไม้มหัศจรรย์” ซึ่งเป็นถ่านอัดก้อนที่ทำมาจากธรรมชาติ 100 เปอร์เซ็นต์ เป็นถ่านไม้ที่ให้ประสิทธิภาพและให้พลังงานสูง ไร้ควัน ไม่เลอะติดมือ และมีการพัฒนาบรรจุภัณฑ์และตราสินค้าที่เป็นเอกลักษณ์ของชุมชน
ผลลัพธ์ของการพัฒนาผลิตภัณฑ์ “ถ่านไม้มหัศจรรย์”
- เกิดผลิตภัณฑ์ที่มีศักยภาพในการเข้าแข่งขันทั้งในตลาดชุมชนและตลาดภายนอกชุมชน
- เกิดกลุ่มวิสาหกิจถ่านในชุมชน คนในชุมชนมีการดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจร่วมกันและมีเป้าหมายการพัฒนาเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตโดยใช้ปัจจัยการผลิตในพื้นที่
- ประชาชนเกิดรายได้จากการขายถ่านไม้มหัศจรรย์ และลดค่าใช้จ่ายในการใช้เชื้อเพลิงหุงต้ม
